ภูมิแพ้เกิดจากอะไร ทำไมถึงได้มีอาการแพ้ ถ้าแพ้แล้วทำซ้ำ ๆ จะชนะจริงไหม

ภูมิแพ้ ถือเป็นปัญหากวนใจสำหรับใครหลายคน เนื่องจากจะทำให้มีอาการไอ จาม บางคนอาจมีผื่นบนร่างกาย รวมถึงมีอาการท้องเสีย อาเจียนร่วมด้วย ซึ่งภูมิแพ้สามารถเกิดขึ้นได้จากหลายสาเหตุ แต่เชื่อว่าหลายคนคงสงสัยว่าแท้จริงแล้ว “ภูมิแพ้เกิดจากอะไร?” ในบทความนี้จึงจะมาพูดถึงสาเหตุของการเกิดภูมิแพ้ รวมถึงวิธีการดูแลรักษาโรคภูมิแพ้ จะมีอะไรบ้าง ไปไขข้อสงสัยพร้อมกันในบทความได้เลย

ภูมิแพ้คืออะไรมีอาการแบบไหนบ้าง

ภูมิแพ้ คือโรคที่เกิดจากความผิดปกติของระบบภูมิคุ้มกัน ส่งผลให้ร่างกายมีปฏิกิริยาไวต่อสารระคายเคือง หรือสารก่อภูมิแพ้ ซึ่งแต่ละคนก็จะมีสารที่แพ้แตกต่างกันออกไป เช่น แพ้เกสรดอกไม้, แพ้อากาศ, แพ้ฝุ่น, แพ้ขนแมว, แพ้ครีม, แพ้อาหาร เป็นต้น 

สำหรับอาการของภูมิแพ้ จะมีความแตกต่างกันออกไป ซึ่งสามารถแสดงอาการได้หลากหลายระบบในร่างกาย ดังนี้

• อาการจากระบบทางเดินหายใจ ได้แก่ มีน้ำมูก ไอ จาม มีเสมหะ คันจมูก คันตา ตาแดง น้ำตาไหล หูอื้อ หายใจหอบ นอนกรน เป็นหวัดบ่อยและเรื้อรัง อาการเหล่านี้เป็นอาการที่พบได้บ่อย อาจเป็น ๆ หาย ๆ ตลอดปี หรือบางฤดูกาล ขึ้นอยู่กับความรุนแรงและสาเหตุ
• อาการทางผิวหนัง ได้แก่ คันตามผิวหนัง ผื่นคันตามข้อพับ ลมพิษ ผิวหนังแห้ง 
• อาการจากระบบทางเดินอาหาร ได้แก่ คลื่นไส้ อาเจียน ปวดท้อง ท้องเสีย ถ่ายเหลว

อาการอื่น ๆ ได้แก่ อ่อนเพลีย หลับไม่สนิท ปวดศีรษะ ในกรณีที่มีอาการรุนแรง อาจส่งผลให้หายใจลำบาก หอบ หากปล่อยทิ้งไว้อาจถึงขั้นช็อคจนเสียชีวิตได้

ภูมิแพ้เกิดจากอะไร

ภูมิแพ้ สามารถเกิดขึ้นได้จากสาเหตุต่าง ๆ ดังนี้

• กรรมพันธุ์

แม้ว่าภูมิแพ้จะไม่ใช่โรคติดต่อ แต่ในกรณีที่คนในครอบครัวมีอาการภูมิแพ้ ก็มีโอกาสที่รุ่นลูกรุ่นหลานจะเป็นภูมิแพ้ได้เช่นเดียวกัน โดยเฉพาะในกรณีที่พ่อและแม่เป็นภูมิแพ้ ลูกมีโอกาสจะเป็นภูมิแพ้มากถึงร้อยละ 50-70 ซึ่งเมื่อเทียบกับคนที่ไม่มีประวัติภูมิแพ้ในครอบครัว โอกาสที่จะเป็นภูมิแพ้จะมีเพียงร้อยละ 10 เท่านั้น

• สารก่อภูมิแพ้ในสิ่งแวดล้อม

นอกเหนือจากกรรมพันธุ์ สิ่งแวดล้อมก็ถือเป็นอีกปัจจัยสำคัญที่ทำให้เกิดอาการภูมิแพ้ได้ เนื่องจากในกรณีที่อาศัยอยู่ในสภาพแวดล้อมที่แออัด หรือมีสารก่อภูมิแพ้ สารก่อภูมิแพ้จะสามารถเข้าสู่ร่างกายได้ง่าย และเข้าได้จากหลายทาง ไม่ว่าจะเป็นระบบทางเดินหายใจ ระบบทางเดินอาหาร การสัมผัสที่ผิวหนัง รวมไปถึงการถูกแมลงกัดต่อย โดยสารก่อภูมิแพ้ที่พบบ่อย ได้แก่ เกสรดอกไม้, วัชพืช, ไรฝุ่น,  ขนสัตว์, เชื้อรา, นมวัว, อาหารทะเล เป็นต้น 

• ปัจจัยอื่น ๆ

ปัจจัยอื่น ๆ เช่น อากาศที่เปลี่ยนแปลง, ควันธูป, ควันบุหรี่, ฝุ่นละอองต่าง ๆ ปัจจัยเหล่านี้ล้วนส่งผลให้เกิดภูมิแพ้ได้ทั้งสิ้น

ถ้าเกิดอาการแพ้ควรรักษาเบื้องต้นอย่างไร

การรักษาภูมิแพ้เบื้องต้น สามารถทำได้โดยการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ ควบคู่กับการทานยารักษาอย่างสม่ำเสมอ เนื่องจากการหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้จะช่วยให้อาการภูมิแพ้บรรเทาลง อย่างไรก็ตาม หากไม่หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ แม้จะใช้ยาก็อาจทำให้ภูมิแพ้กำเริบได้อยู่ดี

วิธีการดูแลรักษาโรคภูมิแพ้

สำหรับแนวทางในการดูแลรักษาโรคภูมิแพ้ สามารถทำได้ ดังนี้

• หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้

การหลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ ถือเป็นแนวทางในการรักษาภูมิแพ้ที่ตรงจุด เนื่องจากสารก่อภูมิแพ้จะส่งผลให้ร่างกายแสดงอาการออกมา แนะนำให้เข้ารับการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ เพื่อให้รู้ว่าร่างกายแพ้อะไร และจะสามารถหลีกเลี่ยงได้

สารก่อภูมิแพ้บางอย่าง เช่น อาหารทะเลหรือครีม อาจสามารถหลีกเลี่ยงได้ไม่ยาก ในขณะที่สารก่อภูมิแพ้บางประเภทเป็นสิ่งที่อยู่รอบตัวเรา และไม่สามารถมองเห็นได้ เช่น ฝุ่น เกสร เชื้อราในอากาศ ในกรณีนี้จะสามารถหลีกเลี่ยงได้ยาก แนะนำให้มีการป้องกันตัว เช่น สวมหน้ากากอนามัย หรือทำความสะอาดห้องนอนอย่างสม่ำเสมอ 

• ใช้ยารักษา

การใช้ยารักษา เป็นการควบคุมอาการภูมิแพ้ไม่ให้เกิดขึ้น โดยการใช้ยาจะช่วยควบคุมโรคต่าง ๆ และระงับอาการได้เป็นอย่างดี ในกรณีที่มีอาการรุนแรง อาจใช้วัคซีนร่วมด้วย อย่างไรก็ตาม แพทย์จะแนะนำให้ใช้วีคซีนในกรณีที่รักษาด้วยวิธีอื่นและไม่ดีขึ้นเท่านั้น

• วิตามินเสริมภูมิ

วิตามินเสริมภูมิ เป็นแนวทางในการป้องกันภูมิแพ้ โดยในปัจจุบันมีการฉีดวิตามินซึ่งจะช่วยให้ร่างกายดูดซึมได้อย่างรวดเร็ว และสามารถแทรกซึมเข้าสู่ร่างกายได้ในทันที ถือเป็นตัวเลือกที่ดีในการเสริมภูมิคุ้มกันให้แก่ร่างกาย โรงพยาบาลมาสเตอร์พีช มี IV Drip หลากหลายสูตร ในเบื้องต้นแนะนำให้ปรึกษาแพทย์ที่มีประสบการณ์ เพื่อเลือกใช้วิตามินที่เหมาะสมกับแต่ละคน

• ดูแลร่างกายให้แข็งแรง

แนะนำให้มีการออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ เช่น ปั่นจักรยาน วิ่ง ว่ายน้ำ เต้นแอโรบิก รวมถึงพักผ่อนให้เพียงพอ วันละ 6-8 ชั่วโมง จะช่วยให้ร่างกายแข็งแรง เป็นการเสริมภูมิคุ้มกันด้วยวิธีธรรมชาติ 

• รักษาโรคร่วมอื่น ๆ 

โรคภูมิแพ้ จะทำให้ภูมิคุ้มกันในร่างกายลดลง จึงอาจมีโรคอื่น ๆ ร่วมด้วย เช่น ไซนัสหรือโรคอ้วน แนะนำให้มีการดูแลตัวเอง รวมถึงปรับเปลี่ยนพฤติกรรมการใช้ชีวิต จะทำให้อาการแพ้ต่าง ๆ ค่อย ๆ ดีขึ้น

ตอนเด็กไม่แพ้โตมาแพ้ได้ไหม

คำตอบคือ “ได้” โดยสาเหตุที่ตอนเด็กไม่มีอาการภูมิแพ้ แต่มาแสดงอาการตอนโต อาจเกิดจากในวัยเด็กไม่ได้รับหรือสัมผัสสิ่งกระตุ้น ในบางกรณีอาจสัมผัสแต่ไม่มากพอ จึงไม่ส่งผลให้เกิดอาการใด ๆ หรือมีอาการแสดงออกมาเพียงเล็กน้อยจนไม่รู้สึกตัว แต่เมื่อร่างกายถูกกระตุ้นมากพอ ก็จะแสดงอาการออกมา กล่าวคือสารก่อภูมิแพ้ เป็นปัจจัยสำคัญที่จะกระตุ้นให้อาการภูมิแพ้แสดงออกมา

ตรวจของที่แพ้ได้ รู้ก่อนจะได้ระวังตัว

การตรวจหาสารระคายเคือง หรือสารก่อภูมิแพ้ เป็นแนวทางในการป้องกันภูมิแพ้ เนื่องจากจะทำให้รู้ว่าร่างกายแพ้สารระคายเคืองอะไรบ้าง เมื่อรู้แล้วจะทำให้สามารถหลีกเลี่ยงสารเหล่านั้นได้อย่างถูกวิธี ซึ่งจะช่วยให้อาการภูมิแพ้ดีขึ้น สำหรับการตรวจหาสารก่อภูมิแพ้ แนะนำให้เข้าปรึกษาแพทย์ที่มีประสบการณ์ จะทำให้ทราบถึงแนวทางในการปฏิบัติตัว รวมถึงวางแผนดูแลตัวเองได้

ตรวจภูมิแพ้มาที่โรงพยาบาลมาสเตอร์พีชก็ดีนะ

ภูมิแพ้ ถือเป็นปัญหากวนใจสำหรับใครหลายคน เนื่องจากส่งผลกระทบต่อสุขภาพ และคุณภาพการใช้ชีวิต แต่ไม่ต้องกังวลไป เพราะในปัจจุบันมีเทคโนโลยีที่สามารถตรวจหาสาเหตุของการเกิดภูมิแพ้ ซึ่งจะช่วยให้หลีกเลี่ยงสารก่อภูมิแพ้ได้ สำหรับใครที่อยากรู้ว่าร่างกายแพ้อะไรกันแน่? โรงพยาบาลมาสเตอร์พีช มีบริการตรวจสารก่อภูมิแพ้ ซึ่งครอบคลุมภูมิแพ้อากาศ ภูมิแพ้อาหาร รวมถึงภูมิคุ้มกันเฉพาะ สามารถเข้ารับการตรวจได้โดยไม่จำเป็นต้องอดน้ำหรืออาหาร ถ้าสนใจสามารถติดต่อสอบถามได้ที่แผนก Sukho โรงพยาบาลมาสเตอร์พีช